Sağlıklı Nesiller İçin Sınırları Aşan Mücadele

Yeşilay, bağımlılıklara karşı ulusal çapta verdiği mücadelenin yanı sıra küresel bağlamda da varlığını ve etkisini her geçen zaman artırıyor. Sağlıklı geleceğin yalnızca yerel değil küresel bir dayanışma ile mümkün olduğu gerçeğinden hareket ederek geliştirdiği modellerle dünyaca öncü olmayı sürdürüyor.

Bağımlılıklar maalesef sınır tanımayan bir salgın hâline gelmiş durumda. Tütün, alkol, madde, kumar ve teknoloji bağımlılığı, yalnızca bireyleri değil, toplumları da derinden etkiliyor. Bu küresel sorunla mücadelede, Yeşilay yalnızca Türkiye’de değil, dünyanın dört bir yanında bağımlılıkla savaşan güçlü bir aktör olarak öne çıkıyor. Uluslararası iş birlikleri, eğitim programları ve farkındalık kampanyaları ile Yeşilay, sağlıklı bir gelecek inşa etmek için kararlılıkla çalışmaya devam ediyor.

YEŞİLAY’IN TARİHSEL GELİŞİMİ VE YAYILMA SÜRECİ

Yeşilay, 1920 yılında İstanbul’da kurulmuş ve ilk yıllarında özellikle alkol bağımlılığına karşı yoğun bir mücadele vermiştir. 1930'lardan itibaren Türkiye genelinde illerde teşkilatlanmaya başlamış; Ereğli, Edremit, Balıkesir, Bursa, Kütahya ve Muğla'da ilk şubelerini açmıştır. Bu dönemde Yeşilay, bağımlılıkla tanışan her bireyi birer “Yeşilay elçisi” yapmayı amaçlayarak toplumda farkındalık yaratmış ve özellikle alkolün zararları konusunda bilinçlendirme çalışmalarına odaklanmıştır.

Bu süreçte ABD, Fransa ve İsveç gibi ülkelerde uygulanan alkol yasakları ve farkındalık çalışmaları model alınmış, Türkiye'de de benzer politikalar geliştirilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda Yeşilay’ın kurucularından Mazhar Osman, Fahrettin Kerim Gökay, Dr. Süheyl Ünver ve Dr. Şükrü Hazim Tiner gibi isimler yurt dışı ziyaretleri ve uluslararası iş birlikleri gerçekleştirerek bağımlılıkla mücadele alanında bilgi ve deneyim aktarımında bulunmuşlardır.

BAĞIMLILIKLARIN KÜRESEL BOYUTU

Bağımlılıkların etkisi her geçen gün artıyor ve Yeşilay, tüm dünyayla birlikte her türlü bağımlılığın önüne geçmek için var gücüyle çalışıyor. Güncel veriler her kesimden insan için endişe uyandıracak boyutlara ulaşmışken bu soruna karşı mücadelede küresel bir yaklaşımın önemi daha da belirgin hâle geliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, tütün kullanımı yılda 8 milyondan fazla insanın hayatına mal oluyor. Bir başka sessiz tehlike ise alkol. Küresel ölçekte her yıl yaklaşık 2,6 milyon insan alkol nedeniyle hayatını kaybediyor. Bunun yanında dünya nüfusunun % 7’si, 230’dan fazla hastalığın tetikleyicisi olan alkol tüketim bozukluğu ile mücadele etmek zorunda kalıyor.

Bağımlılıklar sadece fiziksel değil, zihne de pranga vuruyor. Kumar bağımlılığı da bunlardan biri. International Journal of Environmental Research and Public Health dergisine göre, ergenlik çağındaki bireylerin %40’ı finansal risk içermeyen simüle kumar oyunlarını oynuyor. Masum gibi görünen bu alışkanlık, zamanla gerçek kumar bağımlılığına dönüşebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün raporları, yetişkin nüfusun %1,2’sinin kumar bağımlılığı ile mücadele ettiğini gösteriyor.

Elbette en büyük tehditlerden biri de uyuşturucu… Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin 2024 Dünya Uyuşturucu Raporu’na göre, dünyada 292 milyon insan uyuşturucu madde kullanıyor. Daha da endişe verici olan, 64 milyon insanın uyuşturucu kullanım bozukluğu yaşaması.

Bu çarpıcı veriler, bağımlılıkla mücadelenin sınırları aşan küresel bir çaba gerektirdiğinin en somut göstergesi. Tam bu noktada Yeşilay’ın asırlık mücadelesi ve kararlılığı devreye giriyor. Yeşilay, her yaştan insanı bilinçlendirmek, bağımlılığı önlemek ve bağımlılıkla mücadele edenlere destek olmak için dünya genelinde kapsamlı çalışmalar yürütüyor.

YEŞİLAY’IN ULUSLARARASI GÜCÜ: UYEF VE ÜLKE YEŞİLAYLARI

Bağımlılıkla mücadelede uluslararası iş birliğine önem veren Yeşilay, 7 Kasım 2016’da Uluslararası Yeşilay Federasyonu’nu (UYEF) kurarak küresel bir hareketin öncüsü oldu. Uluslararası Yeşilay Federasyonu Ülke Yeşilaylarını; bağımlılıkla mücadele misyonu çerçevesinde organizasyonel gelişimlerini sağlamaları amacıyla, resmi kuruluş süreçleri, kapasite geliştirme, proje ve program yönetimi, eğitim yönetimi, uluslararası üyelikler ve iş birlikleri, savunuculuk, iletişim ve kampanya yönetimi gibi farklı tematik alanlarda destekliyor. Buna ek olarak UYEF uluslararası alanda Birleşmiş Milletler ve çeşitli uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen platformlarda Ülke Yeşilaylarının aktif bir şekilde temsil edilmesini teşvik ediyor.

Bugün, UYEF çatısı altında toplamda 52 Ülke Yeşilay’ı, bağımlılıkla mücadelede güçlü bir dayanışma sergiliyor. Tütün, alkol, madde, kumar ve teknoloji bağımlılıklarıyla mücadelede ulusal ve uluslararası alanda STK’lar, devlet kurumları ve sosyal gruplarla toplumsal farkındalık, projeler, eğitim, bağımlılıkların önlenmesi, rehabilitasyon ve müdahale çalışmaları üzerinde iş birlikleri yapmaya devam ediyor. Bütün Ülke Yeşilayları ayrıca Birleşmiş Milletler kurumları ile sivil toplum kuruluşları arasında önemli bir görev yürüten Viyana Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Sivil Toplum Komitesi (VNGOC) üyesidir. Bunun yanında 25 Ülke Yeşilay’ı Birleşmiş Milletler kurumlarına fikir ve önerilerini sundukları, politikaların şekillenmesine katkıda bulundukları Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey’de (ECOSOC) Özel Danışmanlık Statüsü’ndedir.

NESİLLER BOYU SAĞLIK İÇİN

Bağımlılıkla mücadele; yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendiren kritik bir konu. Yeşilay, yürüttüğü uluslararası çalışmalarla sağlıklı, bilinçli ve bağımlılıklardan uzak nesiller yetiştirilmesine öncülük ediyor.

Dünyanın dört bir yanında şubeleşen Yeşilay, 2020'lerden itibaren özellikle gençleri hedefleyen projeler geliştirerek bağımlılığın her türüyle savaşmaya devam ediyor.

Yeşilay, bağımlılıklara karşı verdiği mücadeleyi her geçen gün daha da güçlendirerek sürdürecek. Çünkü sağlıklı bir gelecek, ancak küresel bir dayanışma ile mümkün!