Dijital Bağımlılıktan Uzak, Hayata Yakın Olun!

Dijital bağımlılık, dijital cihazlara ve çevrim içi faaliyetlere karşı zorlayıcı ve sağlıksız bağımlılık geliştirme durumlarını ifade ediyor. Bireyin dijital teknoloji kullanımını kontrol edememesiyle belirti veriyor ve fiziksel, psikolojik, sosyal ve mesleki olmak üzere hayatın çeşitli yönlerinde olumsuz sonuçlara yol açıyor. Dijital bağımlılığın belirtileri, çeşitleri ve dijital detoks konularını ele aldık.
 
DİJİTAL BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ NELER?
 
Huzursuzluk: Dijital cihazları kullanmak veya çevrim içi etkinliklere katılmak için bir sonraki fırsatı düşünmekten veya beklemekten kendini alamamak. Teknoloji kullanmadığında endişeli veya huzursuz hissetmek.
Çok fazla zaman geçirmek: Dijital cihazlara veya çevrim içi etkinliklere harcanan zamanı sınırlamada zorluk çekmek. Teknoloji kullanımını azaltmaya veya kontrol etmeye yönelik başarısız girişimlerde bulunmak.
Sorumlulukları ihmal etmek: Dijital aktiviteler uğruna iş, okul veya ev sorumluluklarını ihmal etmek. Aşırı teknoloji kullanımı nedeniyle akademik veya iş performansında düşüş görülmesi.
Kaçınma: Dijital cihazları ve çevrim içi etkinlikleri gerçek hayattaki sorunlardan, stresten veya duygulardan kaçmak için bir araç olarak kullanmak. Yüz yüze sosyalleşmek yerine çevrim içi etkileşimleri tercih etmek.
Yoksunluk: Teknoloji ile bağlantının kesilmesi durumunda sinirlilik, huzursuzluk veya endişe yaşamak. Dijital cihazlar kullanılmadığında baş ağrısı veya yorgunluk gibi fiziksel semptomlar görülmesi.
Tolerans: Aynı tatmin seviyesine ulaşmak için teknolojiyi daha uzun süre kullanmak veya daha yoğun çevrim içi faaliyetlerde bulunmak ihtiyacı. İçeriğe karşı duyarsızlaşarak sürekli yenilik arayışına girmek.
Sosyal yabancılaşma ve ilişki sorunları: Aşırı ekran süresi veya çevrim içi etkileşimler nedeniyle kişisel ilişkilerin ihmal edilmesi veya zarar görmesi. Çevrim içi olmadığında kendini izole veya yalnız hissetmek.
Fiziksel sağlık sorunları: Aşırı ekran süresi nedeniyle göz yorgunluğu, uyku bozuklukları veya kas-iskelet sistemi sorunları gibi fiziksel sağlık sorunları yaşamak. Minimum fiziksel aktivite ile hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürmek.
Öz bakımı ihmal etme: Kişisel hijyene, sağlıklı beslenmeye veya egzersiz rutinlerine dikkat etmemek. Dijital aktivitelere öz bakımdan daha çok öncelik vermek.
Gizlilik ve yalanlar: Kişinin teknoloji kullanımının kapsamını arkadaşlarından, ailesinden veya iş arkadaşlarından saklaması. Bağımlılığı örtbas etmek için aldatıcı davranışlarda bulunmak.
Finansal sonuçlar: Dijital içerik, çevrim içi oyun veya alışveriş için aşırı miktarda para harcamak. Dürtüsel çevrim içi alışverişler nedeniyle mali sıkıntıya girmek.
Gerçek dünyadan uzaklaşmak: Bir zamanlar eğlenceli olan hobilere, etkinliklere veya uğraşlara olan ilgiyi kaybetmek. Gerçek dünyadaki ilgi alanlarını çevrim içi faaliyetlerle değiştirmek.
  
DİJİTAL BAĞIMLILIĞIN ÇEŞİTLERİ
 
Telefon bağımlılığı: Nomofobi ve mesajlaşma bağımlılığı olarak iki türü vardır. Telefonsuz kalma korkusu olarak bilinen nomofobi, kişinin kısıtlı durumlarda bile telefonunu sürekli kontrol etmesidir. Mesajlaşma bağımlılığı da adından anlaşılacağı gibi, gerçek hayattaki konuşmaları ve ilişkileri bozabilen bir bağımlılık türüdür.
İnternet bağımlılığı: İnternette gezinme, sosyal medya, çevrim içi oyun oynama ve yayın izleme gibi etkinlikler de dahil olmak üzere internetin aşırı kullanımını kapsayan geniş bir terimdir.
Sosyal medya bağımlılığı: Sosyal medya kullanım bozukluğu veya sorunlu sosyal medya kullanımı olarak da bilinen sosyal medya bağımlılığı, bir kişinin hayatının çeşitli yönlerinde olumsuz sonuçlara yol açan sosyal medya platformlarının aşırı ve irade dışı kullanımını ifade eder. Sosyal medya bağımlılığının üç çeşidi vardır:

• Platforma özgü bağımlılık: Facebook, Instagram, Twitter veya TikTok gibi belirli bir sosyal medya platformunun aşırı kullanımını kapsar.

• Sürekli kaydırma: Yenilik ve etkileşim arayışıyla sosyal medya akışlarında durmaksızın gezinme alışkanlığı.

• Kendini sunma bağımlılığı: Genellikle stres ve endişeye yol açan, idealize edilmiş bir öz imajı çevrim içi olarak düzenlemeye ve sunmaya odaklanma.

Video oyunu bağımlılığı: Oyun bağımlılığı veya oyun bozukluğu olarak da bilinen video oyunu bağımlılığı, bir kişinin fiziksel, duygusal, sosyal ve akademik veya mesleki refahına zarar verecek şekilde kompulsif ve aşırı video oyunu oynamasıyla karakterize edilen davranışsal bir bağımlılıktır.
Çevrim içi alışveriş bağımlılığı: Sık ve dürtüsel çevrim içi alışveriş, genellikle finansal sorunlara ve dağınıklığa yol açar.
Bilgi bağımlılığı: Aşırı bilgi yüklemesi veya infomania olarak da bilinen bilgi bağımlılığı, genellikle dijital cihazlar ve internet tarafından kolaylaştırılan, doyumsuz ve zorlayıcı bir bilgi tüketme ihtiyacı ile karakterize edilen dijital bağımlılığın bir alt kümesidir. Bilgi bağımlılığı olan kişiler, genel refahlarına ve günlük işleyişlerine zarar verecek şekilde kendilerini sürekli bilgi ararken, toplarken ve işlerken bulabilirler.

ADIM ADIM DİJİTAL DETOKS
 
Kişinin teknolojiyle ilişkisini sıfırlamak için dijital cihazlardan ve çevrim içi etkinliklerden geçici olarak kopmasıdır. Dijital detoks uygulama yöntemleri şöyle sıralanabilir: 

• Net hedefler belirleyin: Dijital detoksunuzun amacını ve bu süre zarfında neyi başarmayı hedeflediğinizi belirleyin.

• Kişileri bilgilendirin: Arkadaşlarınızı, ailenizi ve iş arkadaşlarınızı detoks planınız hakkında bilgilendirin.

• Sınırlar oluşturun: Dijital cihazların yasak olduğu belirli zamanlar veya yerler belirleyin.

• Yavaş yavaş fişten çekin: Ekran sürenizi kademeli olarak azaltın.

• Aktiviteleri planlayın: Detoks sırasında yapmak istediğiniz okuma, yürüyüş veya sevdiklerinizle vakit geçirme gibi çevrim dışı etkinliklerin bir listesini hazırlayın.

• Rapor verin: Detoksta size katılabilecek veya sizi sorumlu tutmaya yardımcı olabilecek bir arkadaşınızla veya aile üyenizle ortak olun.

• Yansıtın: Detoks döneminizi; teknolojiyle olan ilişkinizi ve ileride nasıl daha sağlıklı alışkanlıklar edinebileceğinizi düşünmek için kullanın.