Bağımlılık; maddesel ve olgusal olarak iki başlıkta tanımla-
nabilir. Madde kullanılarak ortaya çıkan bağımlılık da yasal
ve yasal olmayan maddeler olarak iki başlıkta toplanır. Yasal
olan maddeleri; alkol, nikotin, tein, kafein, karbonhidratlar,
şeker ve reçeteli ilaçlar olarak sınıflandırabiliriz. Günümüzde
yasa dışı bağımlılık yapıcı maddelerin başında, geçmişten
bugüne var olan geleneksel esrar, eroin, kokain gibi uyuş-
turucular vardır. Günümüzde ise yepyeni sentetik bağımlılık
yapıcı maddelerin de piyasaya sürülmesiyle, maddesel
bağımlılığa sebep olan uyuşturucuların çeşitliliği her geçen
gün artmaktadır. Bir maddenin kullanılmasıyla ortaya çıkan
bağımlılıklar ne kadar sorun ise olgusal bağımlılıklar da,
günümüzün en büyük problemleri arasındadır.
İnternet, insan, öfke, kumar, alışveriş ve seks bağımlılıkları
olgusal bağımlılıkların başını çekmektedir. Olgusal ve mad-
desel bağımlılıkları bir arada sürdüren bağımlıların sayısı
oldukça fazladır. Çünkü beyin ödül sistemi tüm bağımlılık-
larda hemen hemen aynı çalışır. Bağımlılıklarla ilgili yapılan
araştırmalarda bağımlılık yapan maddelerin ya da olguların
doğrudan ya da dolaylı olarak beynin zevk faaliyetlerini
harekete geçirdikleri tespit edilmiştir.
İnsan beyni, yemek yediğinde, su içtiğinde, cinsel ilişkide,
uyuşturucu kullandığında veya kumar oynadığında dopamin
salgılar. İnsan bu sayede, yaptığı bu faaliyetlerden zevk alır,
mutlu olur, heyecan duyar veya sakinleşir. İnsan beyni dopamin
salgıladığı benzer durumların ardından dopamin seviyesi
normale döner, normal hayatı kaldığı yerden devameder.
Ancak anılan bu eylemlerden herhangi birisi bağımlılığa dönü-
şür ise beyin kendi korunmamekanizmasını devreye sokar
ve dopaminmiktarını düşürür. Ve bu safhadan sonra bağımlı
4 . S ı n ı f Emn i y e t Mü dü r ü
Ya z ar / Bağ ı ml ı l ı k Dan ı şman ı
Ad l i B i l i ml e r U zman ı
umut bağımlıları
Kumarın, verdiği heyecanla, zevkle, bağımlı hale getirdiği genci düşürdüğü
en büyük tuzak "umut" tuzağıdır.
DOSYA
yesilay.org.tr
50
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2014
