En çok kim şiddet uyguluyor?
Gençler arasındaki şiddet konusu, Türkiye için yeni tanı-
şılmış ve henüz tam anlamıyla keşfedilmemiş bir alandır.
1975-2010 döneminde bu konuda dünya genelinde 1703,
Türkiye’de ise 82 çalışma gerçekleştirildi. Türkiye’de yapılan
çalışmaların yüzde 88’i 2005 yılından sonra yayınlan-
dı. Gençlerin birbirleri üzerinde kurduğu ve farklı şiddet
türlerini sistematik olarak uyguladığı güç ilişkisinin değer-
lendirildiği Liseli Gençler ve Şiddet Algısı Araştırması Genel
Lise, Anadolu İmamHatip Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi,
Anadolu Lisesi, Ticaret Meslek Lisesi, Anadolu Öğretmen
Lisesi, Özel Lise, Kız Teknik ve Meslek Lisesi, Çok Programlı
Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Sağlık Meslek Lisesi olmak üzere
İstanbul’daki 11 lise türünden seçilen 50 lisede gerçekleş-
tirildi. 9. sınıf öğrencisi 1714 genç; 173 öğretmen ve 42 okul
yöneticisi araştırmanın örneklemine dahil edildi. Araştırma
sonunda oluşturulan raporda gençlerin, öğretmenlerin ve
okul yöneticilerinin verileri analiz edildi. “Gençler arasındaki
şiddet” konusuna dair güncel veriler sunan bu araştırmay-
la konuya dair mevcut literatürle de kıyaslama yapılarak,
eğitim sistemi ve gençler için sunduğu öneriler kapsamında
çalışmaların devam ettirilmesi hedeflenmektedir.
En yaygın sebep: Lakap
Şiddet uygulanan gençlerin verdikleri yanıtlara göre şiddet
türleri arasında lakap takılması yüzde 50.1 ile en yaygın sebep
olarak ilk sırada yer alıyor. Öğrencilerin yüzde 41.2’si kendisine
kötü şakalar yapıldığını, yüzde 31.7’si alay edildiğini, 22.9’u
dedikodular yayıldığını ve kötü şeyler söylendiğini, yüzde
22.1’i eşyalarının kırıldığını, 11.6’sı başına kötü şeyler geleceği-
ne dair tehdit edildiğini, 11.4’ü arkadaş grubuna alınmadığını,
8.8’i hakkında kötü şeyler yazıldığını, 7.8’i kimsenin kendisiyle
konuşmadığını, 7.6’sı saldırıya uğradığını, dövüldüğünü, 5.8’i
de itildiğini, dayak veya tokat atıldığını söylüyor.
Gençler kendisine uygulanan şiddetten daha fazla-
sına şahit oluyor
Okullarda şiddetemaruz kalan gençler kadar, şiddeti uygu-
layan gençler de zarar görüyor. Böylece şiddet hemma-
ruz kalanın hemde uygulayanın aleyhine işleyen bir forma
kavuşuyor. Şiddetemaruz kaldığını ifade edemeyen ya da
bundan utanan gençlerin şahitliklerine dair sorulan soru-
lar, yaşadıkları şiddet deneyimlerini de içerebiliyor. Gençler
kendilerine uygulanan şiddet türlerinden daha fazlasına şahit
oluyorlar. Kendisine uygulanan şiddet türleri sorulduğunda
“itilmek, dayak/tokat atılması” cevabı %5,8 iken; aynı cevap
şahit olunma durumunda %23,9’a çıkıyor. Şiddetemaruz
kalan genç doğrudan ya da dolaylı şiddeti deneyimlerken,
şiddet uygulayan genç ise özellikle yaşamının ileriki bölümle-
rinde etkin iletişimyöntemlerini kullanamıyor ve hemkendisi
hemde çevresi için baskıcı bir hayatı üretiyor. Bu bakımdan,
gençler arasında yaşanan şiddeti haklı-haksız paydasında
mağdur-suçlu atıflarından öte, her iki kesimi de olumsuz
yönde etkileyen bir olgu olarak düşünmek gerekiyor.
Hanede de şiddet var!
Gençler okulda olduğu gibi hanelerinde de şiddete uğruyor-
lar. Hanede ise en çok sözel veya duygusal şiddete maruz
kalıyorlar. Okullarda en çok maddi ve manevi bakımdan aile-
leri tarafından yalnız bırakılan gençler şiddet görüyor. Araş-
tırmaya göre okullarda uygulanan şiddetin önlenebilmesi
için yapılması gereken, şiddetin türleri, mekânları, nedenleri,
sonuçları ve özneleri gibi unsurlarını etraflıca araştırmak ve
her bir çıkarım üzerine ayrı ayrı düşünmek.
Ailede ve okulda şiddeti deneyimleyen ya da şahit olan
gençler dikkatlerini ya derslere veremiyorlar ya da okulda
devamsızlık yapmaya başlıyorlar. Nitelikli eğitimin, gençlerin
kendilerini güvende hissedebildikleri okullarda sağlanabi-
leceği gerçeğinden yola çıkarak, gençlerin okulu güvenilir
mekanlar şeklinde kodlamalarının imkanlarını sorgulamak
gerekiyor. Araştırmaya göre, bazı öğretmenler ve okul
yöneticileri şiddeti “normal”, “yaş gereği” ve “zararsız” şek-
linde kodluyor. Gençliğin “geçici ve kısa sürecek bir evre”
olarak görülmesi de, gençlikle özdeşleştirilen bir şiddet
kavramını yaratabiliyor. Hangi davranışların şiddet olarak
görülüp hangilerinin görülmediği de, doğru müdahaleyi ve
önlem araçlarını etkiliyor. Bu noktada, şiddetin ne olduğu
konusunda tüm okul paydaşlarının tanımsal olarak bir uz-
laşmaya varması gerekiyor.
yesilay.org.tr
57
YEŞiLAY
•
AĞUSTOS 2014
