Çocukların bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal
olarak gelişmesi için önemle üzerinde durulan çocuk
gelişiminin aile ve toplum açısından önemi nedir?
Toplumun oluşması tabi ki çocukların yetişmesi,
büyümesi ve birey olması ile ilişkilidir. Her bir çocuk
geleceğin yetişkin bir bireyi ve toplumu yönlendire-
cek kişisidir. Bu sebeple çocuğun sağlıklı yetişmesi,
toplumla sağlıklı ilişkiler kurabilmesi, bilgileri özüm-
semesi ve onu iyi bir şekilde değerlendirebilmesi ge-
rekir. Bu davranışlar çocuğun topluma entegre olma-
sı, ileriki hayatı ve toplum için çok önemlidir. Çocuğun
gelişimi sadece bedensel gelişme değildir. Duyguların
gelişimi, sosyal gelişim, psikomotor gelişim, bedensel
gelişim gibi tüm gelişmeler birbirini etkilemektedir.
Bütün bu bağlar sayesinde sağlıklı bir birey yetişti-
rilir. Anne karnında başlayan çocuk gelişiminin çeşitli
evreleri bulunmaktadır, her bir evrenin üzerinde ayrı
ayrı durulmalıdır.
Bahsettiğiniz gibi çocukluk dönemini sağlıklı atla-
tan kişiler gelecekte daha sağlıklı bireyler oluyor-
lar. Sağlıklı atlatamayan kişiler ise gelecekte birçok
problemle karşılaştığı gibi potansiyel bir bağımlı
adayı da olabiliyorlar. Siz bu konu hakkında ne
düşünüyorsunuz?
Çevreyle olumlu ilişkiler kuramayan çocuğu bir de
ailesi yalnız bırakınca çocuk bağımlılıklarla karşı karşıya
kalır. Bu yüzden ailenin öncelikle çocukla sağlıklı ileti-
şim kurması önemli. Aile ile yakın bağlar kuran çocuk
tutku ile bağımlı olacak şeylerden kaçınabiliyor. Ama
burada ailenin de yaklaşımı önemli. Diyelim ki bir aile
ortamında içki içiliyor, çocuğa “Sen de büyüdün, hadi
bakalım’’ diye çocuğu alkole teşvik edebiliyor. Böylece
özellikle yeni yetişen erkek çocuklara bir paye verilmiş
oluyor. Ama keşke daha iyi işleri hep beraber yapsalar.
Bunun dışında aile bireylerinin birbirinden bağımsız
hareket etmesi de önemli bir sorun. Kimse kimse-
den haberdar değil; tek başına kalan çocuk dışarda
arkadaşlarıyla bağımsız bir hayat sürüyor ve birçok
tehlikeyle karşı karşıya kalıyor.
Aileninçocuğunarkadaşlarını tanıması, çocuğunkötü
alışkanlıklardanuzakdurması noktasındabir çözümmü?
Ailenin arkadaşlarını tanıması bağımlılıklarda önemli bir
payedir. Ama ne dereceye kadar bunlar gerçekleştiri-
liyor, bu da bir muamma. Hep söyleriz ama yapabiliyor
muyuz? Çocuğumuzun kiminle arkadaşlık ettiğinden
çoğu zaman net bir bilgi alamıyoruz.
Sosyal, sportif, sanatsal, kültürel faaliyetlerin bağım-
lılığı önleme sürecindeki katkısı nedir?
Genellikle çocuklar aileleri tarafından basket, yüzme,
enstrüman çalma vb alanlara yönlendiriliyor. Tabi ki
bunlar güzel şeyler. Ancak şu da var; çocuk hep biri-
sinin yönetiminde. Ebeveyn çocuğu alıyor bir taraftan
öbür tarafa gönderiyor. Çocuğun biraz da kendi ken-
dine düşünerek, isteyerek yapacağı etkinlikler olmalı.
Yine aile denetiminde olduğu daha özgür bir şekilde
karar verici olması lazım çocuklarımızın.
Gelişmekte olan teknolojiyi çocuklar için bir tür ba-
ğımlılık riski olarak görüyor musunuz?
Cevabı çok açık; yüzde yüz. Özellikle ergenlik döne-
mindeki çocuğun arkadaşlarına düşkünlüğü artıyor ve
bunun için bilgisayar başında daha çok vakit geçir-
meye başlıyor. Çocuğa kısıtlama değil de belli bir süre
belirlense muhakkak daha iyi sonuçlar alınacaktır.
Peki, bir uzman olarak teknolojik araçların nasıl ve ne
kadar sürede kullanılması gerektiğini savunursunuz?
Bu durum her yaşa ve gelişim seviyesine göre farklılık
gösterir. Sınırlandırma önemli. Çocuğun belli zaman-
larda belli şeyleri yapmasının aile tarafından öğretil-
mesi gerekir. Belirli bir yaşam döngüsünün oluşması
gerekir aile içinde. Aile bu değerlere sahipse ve çocu-
ğuna da benimsetmişse çocuk da zaten otomatik ola-
rak kendini bu döngüye isteyerek dahil ediyor, kendini
ailesine ait hissediyor. Şayet aile çocuğunu kontrol
etmez ise ergenlik döneminde çocuğun birinci plana
koyduğu arkadaşları çocuğu etkilemeye başlıyor. Ve
sınırlar da ortadan kalkabiliyor.
Birçok çocuk gelişim uzmanının üzerinde durduğu ge-
rek ailenin çocuğuna karşı ‘hayır’ diyebilmesi, gerek
çocuğun arkadaşlarına ‘hayır’ diyebilmesi niçin bu
kadar önemli?
Sözcük olumsuz ama sonucu çok olumlu. Hayır diye-
bilme çocuk ve gençlerin istemediği şeylere bulaşma-
sını önlemede çok önemli. Çocuk arkadaşlarıyla vakit
Çocuğun kendi kendine düşünerek, isteyerek
yapacağı etkinlikler olmalı.
Çocuklarımızın aile denetiminde altında
daha özgür bir şekilde karar verici olması lazım.
yesilay.org.tr
YESiLAY
•
NİSAN
2014
41
