36
Kitap
Ferenc Molnar, 12 Ocak 1878 Budapeşte doğum-
lu olan yazar ilk öykülerini 19 yaşındayken ya-
yımlamıştır. Yazarın 10 bölümde hazırladığı Pal
Sokağı Çocukları’nın birinci bölümü okul gaze-
tesinde yayınlanmış ve 1907 yılında kitap haline
getirilmiştir. Pal Sokağı Çocukları zamandan ve
mekândan bağımsız kendi yolunda yürüyen bir
edebiyat şaheseridir. Bu kitabın ilginç olan tara-
fı yayımlandığı her ülkede olay haline gelme-
si ve yeni baskılarının yapılmasıdır hiç kuşku-
suz. İlki 1929 yılında olmak üzere bu kitap beş
kez film konusu olmuştur, ayrıca
tiyatrolarda sahnelenmiş ve çiz-
gi film haline de getirilmiştir. Ne-
mecsek, Boka, Csonakos, Gereb,
Feri Ats, Pasztor Kardeşler ve di-
ğerleri…Binalarla kuşatılmış arsa
için birbirleriyle amansız bir mü-
cadeleye giren iki çocuk çetesi:
Pal Sokağı Çocukları ve Kırmızı
Gömlekliler. Tek istedikleri arsa-
da özgürce oyun oynayabilmek!
Nemecsek, Boka, ve Pal Soka-
ğının diğer çocukları yoksul bir
semt olan Josefvarostan’da ortaya
çıkarlar. Hikâye Pasztor kardeşle-
rin Pal Sokağı çocuklarından bazılarının bilye-
lerine el koymasıyla başlar. Pal Sokağı çocukla-
rının sahiplendiği boş olan arsada olay, geri ka-
lan Pal Sokağı çocuklarına ve başkanları olan
Boka’ya anlatılır. Grubun en büyüğü olan Boka
her şeyde sakin durmasına, kavgalara karışma-
masına, olgun düşünmesine, arabulucucluk yap-
masına rağmen bu olayda arkadaşlarına destek
verecektir. Bir süre sonra Nemecsek arsada tek
başınayken kızıl gömleklilerin başkanı Feri Ats
arsada Pal Sokağı çocuklarının kırmızı yeşil bay-
raklarını çalar. Bu durum kendilerini tam bir as-
ker gibi gören Pal Sokağı çocukları için bir sa-
vaş davetidir. Böylece Boka, Nemecsek ve Cse-
le kızıl gömleklilerin bölgesine gidip duvarları-
na ‘Pal Sokağı çocukları buradaydılar ‘ yazılı bir
kâğıt yapıştırırlar. Tam bu esnada kendi arkadaş-
ları olan Gereb’i görürler ve ihaneti yüzünden
Nemecsek ağlar ama Boka’nın tembihi üzeri-
ne kimseye söylemezler bunu. Bu sırada Nemec-
sek iki kere soğuk suya düşer. Bu da onun ilerle-
yen zamanlarda hastalanmasına sebep olur. Kı-
zıl gömlekliler arsa bayrağını almak için tam bir
grup gibi savaş planı yaparlar, bildiri yayınlarlar,
harita çizerler. Kızıl gömlekliler gelir, Pal Soka-
ğı çocuklarıyla savaşırlar ve kazanırlar. Nemec-
sek hasta haliyle Pal Sokağı çocuklarına yardım
eder; hatta kızıl gömleklilerin başkanını alt eder.
Arsayı geri almalarına rağmen yine de her şey
yoluna girmemiştir.
Ve bugün Pal Sokağı Çocukları bütün dün-
yada tanınmakta ve ihanete karşı kopmaz dost-
luğu temsil etmektedirler. Oyun ya da ciddi mü-
cadele, dostluk ya da ihanet, birbirine kenetlen-
me yada gruplara bölünme her şeye rağmen var
olma yada sevdiği şeyler uğruna ölümü göze
alma ikiliklerinin çocukların dünyasında da ya-
şanabileceğini gösteriyor bu hikaye aslında biz-
lere. İyiliğin ve dürüstlüğü çocuk gözünden biz-
lere kanıtlıyor, akran eğitiminin önemini an-
latıyor. Yani Pal Sokağı’nın yüz yıl önceki me-
sajı hala yaşıyor. 2006 yılında 11 yaşındaki Ma-
car öğrenci Dani Bodnar okul ödevinde Erno
Nemecsek’in kendini feda etmesini şöyle anlatır:
“Kendimi çok kötü hissettim. Arsa için neden
savaşmak zorunda olduğumuzu düşünüyor-
dum. Çünkü orası bizim ülkemizdi, bizim oyun
sahamızdı. Orası öyle bir yer ki ateşler içinde ol-
sak bile uğrunda savaşmalıyız. Arsa bize göre
bizim vatanımızdı çünkü”.
Dünyanın bütün çocukları
Pal Sokağındandır!
iremkoç-gözde şengül
ferenc molnar
Yapı Kredi Yayınları
