46 / 84
sağlık
Yeşilay
46
kapasitesinde düşme ve eforla
nefes darlığı oluşur. Bazı
hastalarda gürültülü bronşit
bulguları (renkli balgam, balgam
çıkarma güçlüğü, balgam
çıkışında artış, öksürük) ön
plandayken, bazı hastalarda ise
amfizemin ağırlıklı (eforla veya
dinlenirken nefes darlığı) daha
gürültüsüz bir şikayet tablosu
ön plandadır. Hastalar ilerleyen
dönemlerde uzun mesafe
yürüyemez ve hafif nesneleri bile
kaldıramaz. Bu durumda sigara
içmeye devam eden hastaların
bir kısmı 60'lı yaşların sonunda
sürekli ilaç ve destekleyici
oksijen tedavisine ve tek
başlarına günlük aktivasyonlarını
gerçekleştiremedikleri için
başkalarının bakımına ihtiyaç
duyar hale gelir. İlerlemiş
hastalarda kilo kaybı, iştahsızlık,
anksiyete ve depresyon sıklıkla
görülür.
Bu hastalıkta teşhis nasıl
yapılıyor?
Ülkemizde tahminen 3 ila 5
milyon arasında KOAH hastası
var ve yılda 50 bin kişiyi bu
hastalıktan kaybediyoruz.
Yukarıda belirtiğimiz gibi
KOAH'lı olduğunu bilmeyen
önemli bir grup insan var. Sinsi
ve ilerleyici karakterinden dolayı
KOAH'da erken tanı özellikle
risk gruplarında çok önemlidir.
Hastaların tanı ve takibinde
solunum fonksiyon testleri (SFT)
kullanılır. Akciğer grafisi ve gerekli
durumlarda tomografi, akciğer
yapısındaki bozuklukları gösterir.
Hastalığın ağırlığını belirlemede
SFT'ye ilaveten arter kan gazları
ve egzersiz kapasitesi (6 dakika
yürüme testi) ölçümü yapılabilir.
KOAH hastalarının dikkat
etmesi gerekenler ve tedavideki
yardımcı tedbirler hakkında
bilgi verebilir misiniz?
Sigaranın bırakılması, KOAH'ın
en güçlü ilacıdır. 40 yaş üzerinde
olup sigara içiyorsanız ve
tekrarlayan öksürük, balgam
Hem sigara içip hem de hastalığa zemin
hazırlayacak ortamda çalışan ve yaşayan
insanlarda KOAH'ın ortaya çıkması neredeyse
kaçınılmazdır.
çıkarma ve efor sırasında nefes
darlığı yakınmalarınız varsa,
erken teşhis için mutlaka
göğüs hastalıkları uzmanına
gitmelisiniz. Solunum fonksiyon
testleri, akciğer kapasitesini
ve solunum yollarındaki
tıkanıklığın derecesini belirler.
Nefes darlığı şikayeti olan KOAH
hastalarında hava yollarını
genişleten, atak gelişimini azaltan
akciğerlere çekilen (inhaler)
ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar
şikayetlere yönelik olmakla
birlikte bazı durumlarda atak
geçirme sıklığını ve hastalığın
ilerlemesini yavaşlatabilir. Artmış
şikayet ve nefes darlığının olduğu
atak durumlarında hastaneye
yatış ve antibiyotiklerin
kullanımı söz konusu olabilir.
Kandaki oksijen değerleri düşen
veya karbondioksiti yükselen ağır
hastalar için evde oksijen desteği
ve maskeyle solunum desteği
veren aletlerin kullanılması
gerekebilir. Hastaların durumunu
kötüleştirecek aşırı kilo alımı
veya kas güçsüzlüğüne yol
açacak kilo kayıplarına engel
olunmalıdır. Bazı hastalar için
solunum rehabilitasyonu ve
solunum kaslarını güçlendiren
egzersizler önerilir. Hastaların
yıllık grip ve doktorların
tavsiyesine göre pnömokok
aşılarını yaptırması önemlidir.
Genel olarak tedavide öksürük
kesici, balgam söktürücü ilaçların
yeri yoktur.
“Sinsi ve ilerleyici
karakterinden dolayı
KOAH'da erken tanı
özellikle risk gruplarında
çok önemlidir.”