45 / 84
çocuk öksüremiyor, nefes alamıyor,
ses çıkaramıyor, korku ve panik ifade
eden el, kol hareketleriyle çırpınıyor,
ellerini boğazına götürüyorsa ve
rengi morarmaya başlamışsa tam
tıkanma olduğu anlamına gelir.
Bu durumda HeimlichManevrası
(karına bası uygulaması) uygulanır.
Bebeklerde (0-1 yaş) ve çocuklarda
(1-8 yaş) uygulanışı farklıdır.
Her iki yöntemi de adım adım
bizimle paylaşır mısınız?
Elbette; 0 - 1 yaş bebeklerde
gerçekleşecek solunum
tıkanıklığında bebek bir kolun
üzerine başı gergin ve gövdesinden
aşağıda olacak şekilde yüzüstü
pozisyonda yatırılır. Bu pozisyon
yerçekiminin yardımı ile yabancı
cismin kolaylıkla dışarı atılmasını
sağlamak için verilir. 5 kez el
bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına
kürek kemiklerinin arasına içeri
ve ileri doğru vurulur. Diğer kolun
üzerine baş-boyun-gövde ekseni
korunarak sırtüstü çevrilir ve
yabancı cismin çıkıp çıkmadığına
bakılır. Bebeğin başının,
gövdesinden aşağıda duracak
şekilde tutulmasına dikkat edilir. 5
kez iki parmakla göğüs kemiğinin
altından iki parmakla içeri ve ileri
doğru baskı uygulanır. Yabancı cisim
çıkana kadar her iki işleme de devam
edilir ve tıbbi yardım istenir (112).
1 yaş sonrasındaki çocuklarda
ise; yanında ve arkasında durulur,
bir elle göğsü desteklenerek öne
eğilmesi sağlanır. Diğer elin topuğu
ile hızla 5 kez hastanın sırtına
(kürek kemikleri arasına) süpürür
tarzda vurulur. Tıkanıklığın açılıp
açılmadığına bakılır, açıldıysa
işlem durdurulur. Tıkanıklık
açılmadıysa Heimlich Manevrası
yapılır; hastanın arkasına geçip
sarılarak gövdesi kavranır. Bir elin
başparmağı midenin üst kısmına,
göğüs kemiği altına gelecek şekilde
yumruk yaparak konur. Diğer el
ile yumruk yapılan el kavranır ve
kuvvetle içeri ve yukarı bastırılır.
Bu hareket 5 kez yabancı cisim
çıkıncaya kadar tekrarlanır,
“Sindirim yolu ile olan
zehirlenmelerde tıbbi
müdahaleye yardımcı
olmak için zehirli maddenin
türü, varsa etiketi,
zehirlenmenin saat kaçta
olduğu gibi olayla ilgili
bilgiler toplanarak
kaydedilmeli ve bu bilgiler
sağlık personeli ile
paylaşılmalıdır.”
Kalp krizi anında kriz geçiren
kişiye ilk müdahale nasıl
yapılmalı?
Kişi ciddi bir ölüm korkusu
ve yoğun sıkıntı hissediyorsa,
terleme, mide bulantısı, kusma
gibi bulgular görülüyorsa,
göğüs ya da mide boşluğunun
herhangi bir yerinde ağrı varsa,
nefes alıp vermekle şekli ve
şiddeti değişmeyen bu ağrı
omuzlara, boyuna, çeneye ve sol
kola yayılıyorsa kalp krizinden
şüphelenebiliriz. Bu durumda
hızlıca aşağıdaki uygulamalar
yapılmalıdır. Kişinin hava yolu
açıklığı, solunumu ve nabzı gibi
yaşamsal bulguları kontrol edilir.
Sakinleştirilerek, dinlenmeye
alınır. Yarı oturur pozisyon verilir,
Kullandığı ilaçları varsa almasına
yardım edilir. Yardım istenerek
(112) sağlık kuruluşuna ulaşması
sağlanır.
Elektrik çarpması durumunda
yapılacak ilk yardım uygulaması
nedir?
Bu durumda en önemli şey
soğukkanlı olabilmek. Çünkü
panikle çarpılan kişiyi tutup
tıkanıklık açılmadıysa hastanın
sırtına tekrar vurulur. Bu işlemler
5’er kez olacak şekilde dönüşümlü
olarak tekrarlanır. Hastanın
bilinci kapanırsa, hasta yatırılır ve
yaşamsal bulguları değerlendirilir
ve tıbbi yardım istenir (112). 1 yaş
sonrası çocuklardaki ilk yardım
uygulamasını yetişkinlerde
yaşanabilecek soluk borusu
tıkanıklığında da uygulayabiliriz.
Yanan bölgeye diş macunu
sürmek, yaraya tütün basmak
vb. alışılagelmiş doğru
bilinen birçok yanlış var.
Eğitimlerinizde de bahsettiğiniz
birkaç örneği paylaşabilir
misiniz?
Ne yazık ki toplumumuzca pek
çok doğru bilinen yanlış mevcut.
Yanıklarda; diş macunu, yoğurt,
salça, yumurta akı, çamaşır suyu,
limon sürmek, streç filme sarmak
ya da o bölgeye buz koymak,
kanamalarda; tütün, şeker, tuz
basmak, zehirlenmelerde; yoğurt
yedirmek, süt, ayran, su içirmek;
bilinci kapalı birini sarsmak ya
da tokat atmak gibi faydadan çok
zarar veren uygulamalar yapılıyor.
Eğitimlerim ve söyleşilerimin yanı sıra yazılı ve
görsel basında, dijital platformlarda ebeveynlerle
ilk yardım bilgilerimi paylaşmaya devam
ediyorum.
NİSAN 2019 45