47 / 84
görülebilir. Sokmanın olduğu bölge
hareket ettirilmemeli ve yükseğe
kaldırılmamalıdır. Böyle bir
durumda yaraya soğuk uygulama
yapılmalı ve kan dolaşımını
engellemeyecek şekilde bandaj
uygulanmalıdır. Zehri emerek
tükürmeye çalışmaktan ya da yarayı
kurcalamaktan kaçınılmalıdır.
Bilinenin aksine bunlar tümüyle
yanlış uygulamalardır. Emmeye
çalışmak yaralıyı kurtaramayacağı
gibi ilk yardım uygulayan kişinin
de zehirlenmesine neden olabilir.
Yılanın soktuğu bölgede yılanın diş
izleri belirgin bir şekilde görülür
ve bu bölgede şişlik, morluk, etkisi
1-2 hafta sürebilecek iltihaplanma
oluşur. Kusma, karın ağrısı, ishal
gibi sindirim sistemi bozuklukları,
susuzluk hissi, kalpte ritim
bozukluğu, baş ağrısı ve solunum
düzensizliği gözlenebilir. Bunlara
ek olarak çocukta korkuya bağlı
psikolojik etkiler de oluşabilir.
Bu durumda çocuğumuzun
yarası su ile yıkanmalı, emmek,
kurcalamak, amonyak sürmek gibi
uygulamalardan kaçınılmalıdır.
Yaraya yakın bölgede baskı
yapabilecek eşyalar (yüzük, bilezik
vb.) varsa çıkarılmalıdır. Yara baş
ve boyunda ise yara çevresine baskı
uygulanmalı, kol ve bacaklarda
ise yara üstünden dolaşımı
engellemeyecek şekilde bandaj
uygulanmalıdır. Soğuk uygulama
yapılarak tıbbi yardım istenmelidir.
Yeşilay’ın çalışmaları hakkında
düşüncelerinizi alabilir miyim?
Yeşilay’ın neredeyse 1 asırdır,
her dönemin şartlarına göre
kendini sürekli yenileyebilen
güçlü bir sivil toplum kuruluşu
olarak, özverili çalışmaları
ile pek çok insanın hayatına
dokunduğunu düşünüyorum.
Teknolojinin hayatımızda çok
geniş bir yer kaplamasıyla birlikte
teknolojinin sunduğu imkanların
yanlış kullanılmasının getirdiği
bağımlılıklarda ne yazık ki çok
üzücü sonuçlar doğuruyor. Bu
noktada Yeşilay’ın yürüttüğü
mücadeleler çok kıymetli.
durumunda, arı tarafından
sokulan bölge yıkanmalı ve
arının iğnesi derinin üzerinde
görülüyorsa kesesi patlatılmadan
çıkarılmalıdır. Soğuk uygulama
yapılmalıdır.Eğer arı ağızdan
sokmuşsa ve solunumu
güçleştiriyorsa çocuğun buz
emmesi sağlanmalıdır. Ağız içi
sokmalarında da hızlıca tıbbi
yardım istenmelidir.
Akrep ya da yılan sokmalarında
nasıl bir ilk yardım uygulaması
yapılmalı?
Akrep sokmanın olduğu bölgede
ağrı, ödem, iltihaplanma, kızarma,
morarma; tüm vücutta titreme
ve karıncalanma, kas krampları
ile çalkalamalıyız. Solunum,
nabız gibi yaşamsal bulgular ile
bulantı, kusma, ishal gibi belirtileri
değerlendirmeliyiz. Çocuğumuzun
kusması yoksa onu kesinlikle
kusturmaya çalışmamalıyız.
Kusturmak hasarı arttırır. Bununla
birlikte su içirmek ya da yoğurt
yedirmek midenin kütlesini
arttırarak, daha hızla emilime
ve zehirlenmenin hızlanmasına
neden olabilir. Çocuğa bir şeyler
yedirip, içirmekten kesinlikle
kaçınmalıyız. Bilinç kaybı varsa
çocuğumuza yan yatış pozisyonu
vererek, vücut ısısını korumak
için üstünü örtmeliyiz. Hızlıca
sağlık kuruluşuna gitmeli ya
da 112’yi arayarak tıbbi yardım
istemeliyiz. Sindirim yolu ile olan
zehirlenmelerde tıbbi müdahaleye
yardımcı olmak için zehirli
maddenin türü, varsa etiketi,
zehirlenmenin saat kaçta olduğu
gibi olayla ilgili bilgiler toplanarak
kaydedilmeli ve bu bilgiler sağlık
personeli ile paylaşılmalıdır.
Arı sokmalarında yapılmalı
gereken ilk yardım uygulamaları
nelerdir?
Arı, yılan ve akrep sokmaları
genellikle yanlış ilk yardım
uygulamaları yapılan vakalardandır.
Genellikle, arı sokması sonucu
sadece arının soktuğu bölgede arı
zehiri nedeniyle oluşan acı, şişme,
kızarıklık, kaşıntı gibi kısa süreli
lokal belirtiler gözlenir. Bunlar
normal reaksiyonlardır ve basit,
lokal yöntemlerle iyileşirler. Ancak
eğer arı nefes borusuna yakın bir
yerden soktuysa ya da çocuğumuz
alerjik bir bünyeye sahip ise arı
sokması oldukça tehlikeli olabilir.
Çünkü arı alerjisi, arı sokması
sonucu, bireyde arı zehrine
karşı alerjik reaksiyonla ortaya
çıkan tehlikeli bir hastalıktır. Arı
alerjisi söz konusu ise arı sokması
sonrası “anafilaksi” adı verilen
ciddi bir alerjik reaksiyon gelişir
ve bu durumda yaşamsal tehlike
oluşabilir. Böyle bir risk olduğundan
şüphelenildiğinde acil olarak tıbbi
destek alınması gerekir. Arı sokması
Yanık bölge, 20 dakika
kadar çeşme suyu
altında tutulur. Özellikle,
kimyasal bir etken ile
yanık oluşmuşsa, suyun tazyiksiz olmasına
dikkat edilir.
NİSAN 2019 47