16 / 84
dosya
“YASAL DÜZENLEMELER
BAĞIMLILIKLAMÜCADELEDE
ENÖNEMLİ KAZANIM”
4207 Sayılı Kanunda toplum
faydasına yönelik kamu spotlarının
medyamecralarında yayınlanma
zorunluluğu bulunuyor. Ayrıca 3984
Sayılı Kanuna göre bağımlılık yapıcı
maddeler ekranda gösterilemiyor.
Bu yasal düzenlemelerin özellikle
sigara kullanımının azaltılmasına
ve özendirmenin önüne geçilmesine
katkısı nedir?
Tütün kullanımının giderek
artmasına, dünya çapında sağlığa
olan tehdidine ve tütün şirketleri
tarafından gelişmekte olan ülkelerde
pazar oluşturma stratejilerine
karşı geliştirilen ve dünyada
tütün kontrolüne yönelik ilk
uluslararası anlaşma olan “Tütün
Kontrol Çerçeve Sözleşmesi”nde
Türkiye de taraflardan biridir.
Sözleşmenin 13. maddesinde
belirtildiği üzere, tüm taraf ülkelerin
bu antlaşmayı onaylayarak kabul
etmelerini takip eden beş yıl içinde
tütün reklamları, tanıtımları ve
sponsorlukları üzerinde kapsamlı
yasak uygulamaları ve bunları
denetlemeleri zorunludur. Bu
sözleşmenin uygulanabilirliğini
kolaylaştırmak adına oluşturulan
MPOWER İlkeleri kapsamında
“Tütün tehlikeleri hakkında uyarma”
ve “Tütün reklamı, tanıtımı ve
sponsorluğu yasaklarını yürürlüğe
sokma” ilkeleri yer almaktadır.
Türkiye’nin 4207 Sayılı Tütün
Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi
ve Kontrolü Hakkında Kanunun
4. maddesine göre, “Türkiye Radyo
ve Televizyon Kurumu ile ulusal,
bölgesel ve yerel yayın yapan özel
televizyon kuruluşları ve radyolar,
ayda en az doksan dakika tütün
ürünleri ve sağlığa zararlı diğer
alışkanlıkların zararları konusunda
uyarıcı, eğitici mahiyette yayınlar
yapmak zorundadır. Bu yayınlar,
asgari otuz dakikası 17:00-22:00
saatleri arasında olmak üzere
08:00-22:00 saatleri arasında
yapılır.” uygulaması ile dünyada
yenilikçi stratejiler arasında yerini
kanunun 2008 yılında kapsamının
genişletilmesi ile sponsorluklara
ilişkin yasaklar da yürürlüğe
girmiştir.
Kapsamlı bir yasak hem doğrudan
hem de dolaylı promosyon
çeşitlerini kapsar. Doğrudan
promosyonlara, televizyonda,
radyoda, yazılı yayınlarda ve
reklam panolarında reklam
verilmesi örnek verilebilir. Dolaylı
promosyonlar ise marka esnetme,
ücretsiz dağıtım, fiyat indirimleri,
satış noktası ürün teşhirleri,
sponsorluklar ve kurumsal sosyal
sorumluluk programları olarak
örneklendirilebilir.
30 gelişmekte olan ülkeyi
kapsayan bir araştırmada, kısmi
yasakların olduğu ülkelerde kişi
başına tütün tüketiminin %13,6
oranında, kapsamlı yasakların
olduğu ülkelerde ise %23,5
oranında azaldığı saptanmıştır.
Bu bilgilerden hareketle tütün
reklamlarını önleme konusundaki
yasal düzenlemelerin bağımlılıkla
mücadele sürecinde edinilen
en iyi kazanımlardan birisi
olduğunu söyleyebiliriz.
Önümüzdeki dönemde özellikle
yasal düzenlemeler noktasında
atacağımız yeni adımlarla
ülkemizin sigara bağımlılığı ile
mücadelesine katkı sağlamaya
devam edeceğiz.
almıştır ve başarılı örnekler
arasında gösterilmektedir. Bu
sayede, toplumun çoğuna erişim
sağlanmakta ve milyonlarca kişi
tütün kullanımını bırakmaya
yönlendirilmektedir.
Dünya nüfusunun %18'ini temsil
eden sadece 48 ülke, tüm tütün
reklam, tanıtım ve sponsorluk
türlerini tamamen yasaklamıştır.
İlk defa 1996 yılında yürürlüğe
giren 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin
Zararlarının Önlenmesi ve
Kontrolü Hakkında Kanun
ile Türkiye’de tütün reklam ve
tanıtımlarına geniş kapsamlı yasak
getirilmiş, bu sayede yazılı ve görsel
yayınlar, açık hava panoları gibi
mecralarda reklam ve tanıtımlar
tamamen yasaklanmış, önemli satış
sınırlandırmaları getirilmiştir. Aynı
Kamu spotlarının önleme ve bıraktırma
konusundaki etkisine yönelik çok sayıda
benzer bilimsel araştırmayı örnek verebiliriz.
Bunların hepsinden öte, başta çocukları ve
gençleri bağımlılıklardan korumanın devletimizin asli görevi
olduğunu ve tüm kampanyaların bu görevin bir parçası olarak
gerçekleştirildiğini unutmamak gerekir.
1973 Rize doğumlu olan Tuba Durgut, lisans eğitimini Marmara
Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde, yüksek lisans eğitimini Indiana
Üniversitesi Halk Sağlığı alanında yaptı. Bağımlılıklarla mücadele,
özel ilgi ve çalışma alanlarının başında geliyor. Halen İstanbul
milletvekili olarak TBMM Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler
Komisyonu Başkanvekili olarak görev yapıyor.
TUBADURGUTKİMDİR?
“Sigarayı Bırak
Hayatı Bırakma”
Yeşilay
16
BIRAKABİLİRSİN! "O" GÜN "BU" GÜN