Okulda Bağımlılığa Müdahale (OBM) Programı Sonuçları Ümit Verdi

Bağımlılıkla mücadelede 100. yılına girmeye hazırlanan Yeşilay, Millî Eğitim Bakanlığı ile birlikte yürüttüğü Okulda Bağımlılığa Müdahale (OBM) programı kapsamında 2019 yılında gerçekleştirilen uygulamaların sonuçlarını 4-6 Kasım tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştirilen OBM Değerlendirme Toplantısı’nda açıkladı. Projenin en olumlu sonucu projenin uygulandığı liselerde sigara, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı oranlarının düşmesi oldu.

Türkiye’nin ilk ve tek okul temelli müdahale programı olan Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı (OBM); sigara, alkol ve maddeden herhangi birini deneme/kullanma aşamasında olan öğrenci kitlesine ikincil önleme ve müdahale amaçlı geliştirilmiş bir program olarak, Yeşilay Bilim Kurulu danışmanlığında Prof. Dr. Kültegin ÖGEL tarafından 13-18 yaş grubundaki öğrencilere yönelik kısa müdahale programı olarak hazırlandı.

OBM ile ortaöğretim kurumları başta olmak üzere okullarda ve Rehberlik Araştırma Merkezleri’nde (RAM) görev yapan rehberlik öğretmenlerine sigara, alkol veya uyuşturucu madde denemiş ya da kullanan öğrencileri tespit etme, sorunlarının risk seviyesi hakkında doğru değerlendirmede bulunma, etkin müdahale uygulama ve düzenli izleme sağlayacak mesleki ve teknik yeterlilik kazandırılması amaçlandı.

OBM uygulaması bağımlılık oranlarında düşüş sağlıyor

Mart-Temmuz 2019 döneminde okullarda ve Rehberlik Araştırma Merkezlerinde 831 öğrenci sigara, alkol ve madde konusunda OBM uygulayıcılarına başvururken bu öğrencilerle toplam 2bin 65 görüşme gerçekleştirildi.  Başvuran öğrenciler dışında süreçleri hızlandırmak için ailelerle de 265 görüşme yapıldı.

Sigara konusunda başvuran öğrencilerin %17,6’sı tamamen sigara kullanımı bırakırken; henüz sigarayı bırakmamış öğrenciler arasında ise sigara kullanımı 2 kat azaldı.  Alkol kullandığını söyleyen öğrencilerin %40'ı, üçüncü kez görüşmeye geldiklerinde alkolü tamamen bırakırken; alkol kullanımını tamamen sonlandırmayanların da alkol kullanımı sıklığını 2,5 kat azalttığı görüldü. Uyuşturucu madde kullandığını söyleyen öğrencilerin %70'inin, ikinci görüşmede madde kullanımını tamamen bıraktıkları saptandı. Bırakmayanların da madde kullanım sıklığının ilk görüşmeye göre %74 oranında azaldığı görüldü.

OBM programına başvuran öğrencilerin aile ilişkileri ve ruhsal durumları da ölçümleme sistemleriyle değerlendirilirken 10 görüşme sonunda öğrencilerin aile ilişkilerinin 4 kat, ruhsal durumlarının ise 2 kat daha iyi yönde gelişim gösterdiği saptandı. OBM programı uygulama kapsamında henüz görüşme süreçleri devam ettiği için sürecin sonunda bağımlılık oranlarında daha da düşük oranlara varılması bekleniyor.

Hedef 2023’e kadar tüm okullarda bağımlılık riski taşıyan öğrencilere ulaşmak

Millî Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle 2017’de pilot uygulama olarak İstanbul’da başlayan ve olumlu sonuçlar vermesiyle geçtiğimiz yıl 81 ilde uygulanmaya başlanan OBM programı kapsamında; 2019 yılı için açıklanan tabloda olumlu sonuçlar kaydedildi.  Öte yandan elde edilen veriler, programın özellikle ortaokul ve lise çağındaki gençler için ihtiyaç niteliğinde olduğunu gösterdi.

Sahadaki uygulamalardan elde edilen olumlu sonuçlar programın başarısını kanıtlarken, 2023’e giden yolda uygulamanın risk altındaki tüm öğrencilere ulaştırılmasını öncelikli kılıyor. Programın Türkiye’de yaygınlaşmasıyla beraber sigara, alkol ve maddeyi deneme veya düzenli kullanım aşamasında olan öğrencilerin bağımlı birer birey olmalarının önüne geçilebileceği değerlendiriliyor.

Birincil önleme temelli bir farkındalık program olarak 2015 yılından bu yana okullarda uygulanmakta olan Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM)’nin tamamlayıcısı olan Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı (OBM) ile ülke genelinde her yıl milyonlarca öğrenciye, veliye, öğretmene ulaşmaya devam edilirken, Yeşilay tarafından bağımlılık alanlarına yönelik  topyekûn yürütülen mücadele her alanda kararlılıkla sürdürülüyor.