17 / 84
Bağımlılıkbir sendromdur. Aşağıdaki durumlardan
sadeceüçü 12aylıkbir süreç içerisindegörülenkişi
bağımlıdır:
➦
Kullanılanmaddemiktarınıngiderekarttırılması
➦
Maddekesildiğindeyadaazaltıldığındafiziksel ve
ruhsal yoksunlukbelirtilerininortayaçıkması
➦
Maddekullanımını denetlemekyadabırakmak için
gösterilençabanınboşaçıkması
➦
Maddeyi sağlamak, kullanmakyadabırakmak için
çok fazlazamanharcanması
➦
Sosyal,mesleki vekişisel etkinliklerinmadde
kullanımı nedeni ileazaltılması yada tamamen
bırakılması
➦
Fiziksel yada ruhsal sorunlarayol açmasına rağmen
maddekullanımınadevamedilmesi
➦
Kişinin tasarladığındandaha fazlamaddekullanması
Kişi ne zaman
bağımlı sayılır?
GENÇLER NEDEN DENİYOR?
Madde kullanımı tüm dünyada sosyal merkezli bir gençlik
sorunu olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle de sorunla et-
kin mücadelede, toplumun en küçük yapı taşı olan bireyden
başlayarak toplumun tüm katmanlarına çeşitli sorumluluk-
lar düşmektedir. Bu aşamada ilk adım her bireyin sorundan
uzak olmadığını fark etmesi ve sorunu tanıma noktasında
farkındalık kazanmaya ihtiyaç duymasıdır. İnsanda böyle bir
algının olması onu sorun başlığıyla ilgili araştırmaya itecektir.
Bağımlılık yapıcı maddeleri kullanan kişilerde hem fizyolojik
hem psikolojik hem de sosyal anlamda ciddi yıkımlar mey-
dana gelir. Bağımlının maddeyi denemesinin başlıca sebep-
leri merak, sınırlarını aşma çabası, asilik, farklı olma dürtüsü,
arkadaşlarına uyma, gruptan kopmaktan çekinme sayılabi-
lir. Ayrıca sorunlarını çözebilmek veya unutmak, daha iddialı
olma düşüncesi gibi bazı psikolojik nedenler de sıralanabilir.
Madde kullanımı sorunlarla baş etmenin yanlış bir yöntemi-
dir. Bağımlılık yapıcı madde kullanan kişi kısa bir süreliğine
kaygılarını ve sorunlarını unutabilir. Ama sorunlar hâlâ çözül-
memiştir. Dahası, bağımlılık yapıcı madde kullanmak başka
sorunlara da yol açar.
AKRAN BASKISI EN ÖNEMLİ FAKTÖR
Bilimsel literatürde yürütülen çalışmalar madde kullanımı-
na başlayan bir genç için akran baskısı faktörünü ön plana
çıkarırken; madde kullanımından uzak kalan bir genç için de
aile desteği ve kontrolünü vurgulamaktadır. Aynı şekilde za-
rarlı alışkanlıklarla ilgili ilk ve doğru bilgiler aileler tarafından
paylaşılıyorsa, bu tür gençlerin madde kullanımına yönelme
riskleri yüzde 50 oranında daha azdır. Aile etkisinin yanında,
özellikle gencin sosyal çevresinin oluşmasında, eğitim süre-
cinin de önemli bir yeri olduğu unutulmamalıdır. Bu amaçla
çocuğun gelişim dönemlerinde hem ailenin hem de eğitim-
cilerin yapabileceklerini üç farklı gelişim dönemi içerisinde
sınıflandırabiliriz.
OKUL ÖNCESİNDE ÇOCUK NASIL EĞİTİLMELİ?
Beslenmeden sağlıklı diş fırçalamaya kadar, tüm sağlık-
lı alışkanlıklar için okul öncesi dönemin önemi büyüktür. Bu
nedenle bağımlılık yapıcı maddelerden de uzak kalmada bu
dönemin aileler tarafından iyi bir şekilde değerlendirilmesi
gerekmektedir. Okul öncesi dönemde çocuklara sigara, alkol
yesilay.org.tr
17
YEŞiLAY
•
MART 2016