reklam, tanıtım ve teşvik kampanyaların-
dan koruyucu tertip ve tedbirlerin alınma-
sı amaçlanan” kanunla “Sağlık, eğitim-
öğretim ve kültür hizmeti veren yerler ile
spor salonlarında ve toplu taşımacılık ya-
pılan her türlü nakil vasıtaları ve bunların
bekleme salonlarında tütün ve tütün ma-
mulleri içilmesini yasaklıyor, bu gibi yer-
lerde tütün ve tütün mamullerinin içilebil-
mesi için ayrı yerler tahsis edilmesi öngö-
rülüyordu. Kanun, tütün ve mamullerinin
isim, marka veya alametler kullanılarak
her ne suretle olursa olsun reklam veya ta-
nıtımının yapılması veya bunların istima-
lini teşvik veya özendiren kampanyaların
düzenlenmesini de yasaklıyordu. Tütün ve
tütün mamulleri içilmesinin yasaklandığı
yerlerde buna dair uyarılar, asgarî on san-
timetrelik puntolarla herkes tarafından gö-
rülebilir yerlere asılacak veya yazılacaktı.
Türkiye’de üretilen veya ithal edilen tütün
ve mamulleri paketinin üzerine açıkça gö-
rülebilir ve rahatça okunabilir şekilde bir
santimetre boyundaki puntolarla, “Sağlığa
Zararlıdır” ibaresi konulması, bu nitelik-
teki ibareyi taşımayan tütün ve tütün ma-
mullerinin ithal edilemeyeceği ve satışa çı-
karılamayacağı koşulu getiriliyordu.
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu
(TRT) da ayda en az otuz dakika tütün
ve tütün mamulleri alışkanlığının zarar-
ları konusunda uyarıcı ve eğitici yayınlar
yapmakla zorunlu kılınıyordu. Getirilen
yeni düzenlemelere uyum için süreler de
belirleyen Kanun, yasaklara uymayan-
lara para cezaları verilmesini de hükme
bağlamıştı. TBMM’de kabul edilen ka-
nun, onaylanmak üzere Cumhurbaşkan-
lığına gönderilmişti.
Bu arada, Irak birliklerinin, 2 Ağustos
1990’da Kuveyt’i işgaliyle başlayan süreç-
te ABD öncülüğünde oluşturulan uluslara-
rası güç, Kuveyt’i işgalden kurtarmak için
Irak’a 17 Ocak 1991’de “Çöl Fırtınası” adı
verilen harekâtla saldırı düzenledi.
ABD’li sigara şirketlerinin savaşı başka!
İşte böyle bir savaş ortamında dahi Ameri-
kalı sigara şirketleri, adeta başka bir savaş
vererek, ABD Başkanı baba George Bush’u
devreye soktular ve Cumhurbaşkanı Tur-
gut Özal’ın yasayı imzalamayıp yeniden
görüşülmek üzere Meclis’e göndermesini
sağlamayı başardılar!
Baba Bush, Irak’a saldırı öncesinde ve
sonrasında Cumhurbaşkanı Özal’a danışı-
yor, onun fikrini alıyordu. Bu uyumun or-
taya çıktığı telefon görüşmelerinden biri:
“Yer: Cumhurbaşkanlığı Köşkü, Körfez Sa-
vaşı dönemi, Ocak 1991.
- Sayın Cumhurbaşkanım, bugün ak-
şamüstüne doğru ABD Devlet Başkanı Ge-
orge Bush sizi telefonla arayacak biliyorsu-
nuz. Washington-Ankara arasında 7 saat
fark var. Orada sabah saat 09.00 iken bura-
da 16.00 oluyor.
- Evet, biliyorum hangi konulara deği-
neceği hakkında bilgi geldi mi?
- ABD Büyükelçiliği Körfez Savaşı ve
Saddam’a karşı yürütülen politikalar hak-
kında diyor…Ancak…
- Ancak ne?
- Efendim söylemesi zor, ama…
Washington’daki Büyükelçimize göre gali-
ba sizden Bülent Akarcalı’nın Meclisten ge-
çirdiği ve size imzaya gelen sigara reklam
“
Mesele yalnız Türk pa-
zarını ele geçirmek de-
ğil. Kendi ülkelerinde si-
gara tüketimi hızla aza-
lıyor. Türkiye, bölgesin-
de ve İslamdünyasında
etkin bir isim. Sigara ve
reklamyasağı başka ül-
kelere emsal olabilir.
