belirlenmiş olduğu çağ olması gerekir. Ve öğ-
renci için ders içi etkinliklerde bile onun bu
ilgi alanından performans işleri beklenerek
öğrencinin kendini ifade etmesi ve varoluşu-
nun anlamını kendi yaptığı ürünlerde bulma-
sı sağlanmalıdır. Hepimiz biliriz ki, yetenek-
lerimiz, yapabildiklerimiz ve yapmak istedik-
lerimiz her birimizin farklı farklıdır. İnsan-
lar yapabildikleri ile birbirlerinden farklılıkla-
rı olsa bile, asla birbirlerinden üstün değildir-
ler. Çünkü herkesin kendine göre bir öznelliği
ve özgün üretim alanı vardır. İşte bunu, bulma
veya buldurma eğitimin temel hedeflerinden
biri olmalıdır diye düşünüyorum.
Okulun bağımlılık eğitimi verilirken bilgilendirmeden
ziyade çocuğa aşılanması gerekenler neler olmalıdır?
İnsanı bağımlılıktan alıkoyan en temel mer-
kez gelişkin irade kullanımıdır. Yani kişi kendi-
ne söz geçirten bir gücü an-
cak iradesinden alır. Dola-
yısıyla öğrenci; önce aile-
den başlamak üzere okul-
da devam edecek süreçte iç-
ten denetimliliği yüksel-
tecek, karar verme meka-
nizmalarını kuvvetlendire-
cek ortamlara yöneltilmeli-
dir. Bundan sonraki aşama-
da çocuğa tercihlerini se-
çerken akli faaliyetlerini ak-
tif olarak kullanma öğretil-
melidir. Yani geçmişinden
ders almış, kendisini ve doğayı çok iyi tanımla-
mış ve derinlemesine analizler yapabilecek, ge-
leceğe dönük vizyonerliği olan, aktif düşünme
becerilerine sahip olması hedeflenmelidir. Ve
üçüncü aşamada hata yapma durumunda geri
dönüşün de mümkün olacağını gösterecek dö-
nüş imkânları öğretilmelidir ki, bir yanlış için-
de olsa bile, çocuk bundan kurtulmanın şek-
li ve becerisine sahip olsun. Dolayısıyla okulda
karar verme becerisi, aklı kullanma becerisi ve
de tecrübeden yararlanma becerisi olmak üze-
re 3 temel alan becerisi kazandırılmalıdır diye
düşünüyorum.
Son olarak; henüz okul çağında (ortaokul-lise) olan
bir gencin alkol kullanması nasıl açıklanabilir? Ai-
lenin bu durumdan haberdar olması bu durumu le-
galleştirebilir mi? Eğitimcilerin gençlere bu konuda
verecekleri bilgiler ne yönde olmalıdır?
Buna sadece alkol demeyelim, madde kullanımı
ve sigarayı da katmak gerek. Çünkü şuan için ül-
kemizde gençlerde en çok yaygın olan madde si-
gara. Böylesi bir durumda ailenin takınması gere-
ken tavır; öncelikle çocuğu yargılamadan, duru-
munu kendisinin değerlendirebileceği ancak ya-
pılan yanlışın da yerleşmemesi adına öncelikle
sorun çözme girişimini başlatmasıdır. Kullanımı
ne zaman, nerede ve nasıl yapıyor, buna iten se-
bepler nedir, arkadaşları mı, okuldan çevresi mi,
psikolojik sorunlardan kaçış mı, özel duygusal
sebepler mi, tüm bu soruların cevaplarının aran-
ması gerekiyor. Bir de hem ailenin kendi dinamiği
hem de gencin kişiliği ve mizacı dikkate alınarak
tek bir çözümün olmadığını söylemeliyim. Bura-
da önemli olan nokta şudur; yapılmış bir hata son
değildir, artık bitti demeden, her hatadan dönü-
şün mümkün olduğunu bilerek, bu dönüşü sağla-
yacak girişimlerde bulunmak gerekir.
İnsana güven onu Yaratana
güveni de gösterir
Ailenin konuyu bildiği, özel-
likle genç tarafından bilin-
miyorsa bu haberdarlığın-
dan bilgilendirilmemesi daha
doğru olacaktır, çünkü genç
için bu durum dediğiniz gibi
onun gözünde artık olan
oldu, nasılsa biliyorlar ve de
yapacak bir şey yok tarzın-
da kullanıma devam etmesi-
ni sağlayabilir ki, bu durum
çok daha kalıcılığa götürebilir. Ailenin haberdar
olması önemlidir, bu konuda ergen çocuğu olan
ebeveynlerin gözlemlerinin çok önemli olduğunu
söylemeliyim. Takip etmesi, gözlemlemesi ve de-
ğişik durumların kalıcılığa dönük gidişatı var ise
hemen müdahaleye girişmesi gerekir. Çok ciddi
durumlarda profesyonel yardım almayı da öne-
ririm. Bazen bizim aile olarak çözemediğimiz ba-
sit soru ve sorunların küçük bilgi ve uygulama-
larla değiştiğini görürüz. Son olarak, insana gü-
ven onu Yaratana güveni de gösterir. Evet, in-
sanın hata yapma eğilimi vardır ancak aynı za-
manda hatadan dönebilme hakkı ve potansiye-
li olduğunu hem veli olarak hem de eğitici olarak
bilmemiz lazım. Umudu kaybetmeden, insana
değer vererek, onu yargılamadan ama anlayarak
yaklaşmanın tüm teorilerin üstünde bir çözüm
ve fıtri bir sonuç vereceğine inanıyorum.
39
Çocuklar içten dene-
timliliği yükseltecek,
karar vermemeka-
nizmalarını kuvvet-
lendirecek ortamlara
yöneltilmelidir.
