60 / 84
kültür
Yeşilay
60
G
eçen yıl gördüğüm en
güzel şeylerden biriydi
“Yorganlar Fora” sergisi.
Ayça Sarc’ın aile koleksiyonundan
allı morlu, dallı güllü, naftalin
kokulu birbirinden güzel yorganlar
Abud Efendi Konağı’nın göz alıcı
ahşap oymalarıyla buluşunca
ortaya görsel bir şölen çıkmıştı
adeta. Anneannesinden,
babaannesinden kalan yorganları
gözü gibi saklayan ve onların
yeniden hayatlarımızın bir parçası
olması için türlü hayaller kuran
Sarc, araştırmalara başlamış, ne
kadar klasik yorgan motifi varsa
bulup gün yüzüne çıkarmış. Bu
uğurda Tophane, Beşiktaş, Sarıyer,
Bursa, Adapazarı, Trabzon ve
Kilis’teki çeşitli ustaları ziyaret
ederek onlara yorganlar diktirmiş.
Sonunda da ortaya bu sergide
gözler önüne serilen, 60’ın üstünde,
doyumsuz güzellikteki yorganlar
çıkmış.
Tabii ilginç olan eskiden
neredeyse her mahallede
karşılaştığımız bu el emeği
göz nuru yorganlarla, bu kez
bir serginin eserleri olarak
karşılaşmamızdı. Tedavülden
kalkan pek çok şey gibi onlar
da artık nostaljinin, arşivlerin,
koleksiyonların konusu olmuştu.
Bu sergi de yarım kalan, zamana,
teknolojiye yenik düşen bir
geleneğe saygı duruşu, bir bakıma
vefa borcuydu. Zira şimdi şehirde
birkaç tur atsak, bir iki yorgancıya
ancak rastlarız. Anadolu’da durum
belki biraz daha iyimserdir ama
yorganların önce çeyizlerimizden,
sonra dolaplarımızdan, sonra
da uykularımızdan çekildiği çok
oldu. Hazır kış gelmiş ve sarılıp
yattığımız yorganlarımızın kıymeti
artmışken, biz de hafızayı tazelemek
adına yorgancılığın izini sürelim
istedik. Bakalım onlardan ve o güzel
yorganlardan ne kalmış…
YÜZLERCE YILLIK BİR
ZANAAT…
Sizi bilemiyorum ama ben
yorganların baş tacı edildiği
bir evde büyüdüm. Hemen
hepsi el emeğiydi. Bazılarının
hazırlanışına gözlerimle
tanıklık etmiştim. Kimileri
bir ihtiyaç olarak günlük
hayatımızın eşlikçisiydi,
kimileri ise dolaplarda özenle
Şimdilerde şehirlerde birkaç tur atsak, bir-iki
yorgancıya ancak rastlarız. Anadolu’da durum
belki biraz daha iyimserdir ama yorganların önce
çeyizlerimizden, sonra dolaplarımızdan, sonra da
uykularımızdan çekildiği çok oldu…
ANADOLUHALK ESTETİĞİNİN
GÖRÜNENYÜZÜ:
YORGANLAR
Bir yorgan büyüklüğündeki odalarda, ellerinde iğne iplik, tahtadan bir yükseltinin üzerinde
saatlerini, günlerini veren yorgancı ustaları, artık unuttuğumuz şehir manzaraları arasında yer
aldı. Bir zamanlar dolapların, sandıkların en nadide parçaları olan yorganlar da yavaş yavaş
hayatımızdan silindi.
Güler EMEKTAR