54 / 84
çeken Teber, “Anne-babasının dahi
kendi özeline saygılı olduğunu
gören bir çocuk, bir ötekinin
saygısızlığını hemen fark eder ve
tedbir alır.” diyor.
ÇOCUKLARA “HAYIR”
DEMEYİ NASIL
ÖĞRETEBİLİRİZ?
“Hayır” kelimesinin özel alan
ihlalinde çocuklara öğretilecek
bir kelime olduğunu vurgulayan
Teber, çocukların kısa ipuçları
ve davranışsal pratiklerle daha
kolay öğrendiğinin altını çiziyor.
“Mahremiyet ihlalinde ‘hayır’
demesini öğretmek çocuğun kendi
mahremiyetini korumasını sağlar.”
diyen Teber, hangi durumda
çocuğun ‘hayır’ demesi gerektiğinin
bir oyun içinde öğretilebileceğini
belirtiyor ve bu durumu bir örnekle
açıklıyor: “Anne çocuğun koluna
dokunur çocuk ses çıkarmaz. Ama
poposuna dokunduğunda çocuğun
alarm çalar gibi ‘hayır’ demesi
gerektiğini ona öğretebilir. Böylece
çocuk ihlal durumunda kendini
daha çabuk koruyabilir.”
ÖZEL ALANINI
TANIMLAYIN
Çocuğun kendi mahremini, özel
alanını koruyabilmesi için önce-
likle bu alanı çocuğa tanımlamak
gerekir. Bu alanın başkalarından
gizlenmesi ve anne-baba ve dok-
torlar dışında bu bölgeye kimse-
nin dokunmaması gerektiği ço-
cuğa öğretilmelidir. Bu şekilde
yapıldığında çocuk, kendi özel
alanını korumayı, başkalarının
da özel alanlarına dokunmama-
yı ve bakmamayı öğrenecektir.
ODANIZA İZİN ALARAK
GİRMESİ GEREKTİĞİNİ
ÖĞRETİN
Çocuklara dört-beş yaştan iti-
baren anne-babanın odası ka-
palı ise odaya kapıyı çalarak ve
izin alarak girmesi gerektiği öğ-
retilmelidir. Çünkü bu oda an-
ne-babanın özel alanıdır ve özel
alanlara girişte izin alınır. Çocu-
ğun odasına girerken kapısının
çalınması çocuğa iyi bir model
oluşturacaktır.
TUVALETİN KAPISINI KAPALI TUTMASI GEREKTİĞİNİ ÖĞRETİN
Çocukların 2 yaşında tuvalet alışkanlığını kazanması, en geç 4 yaşında tuvalet sonra-
sı temizliklerini yapmayı öğrenmesi beklenir. Anne-baba bu dönemleri dikkate alıp
çocuğa tuvalet eğitimi verebilir ve eğitimin bir parçası olarak tuvalette yalnız olunma-
sı, başkalarının göreceği şekilde tuvaletini yapmaması gerektiği çocuğa anlatılabilir.
ÇOCUĞUN ÖZEL
ALANLARINA SAYGILI
OLUN
Küçük yaştan itibaren çocukla-
rı başkalarının yanında giydir-
memek, altlarını değiştirirken
bile bir başka odaya götürmek
çocuğun mahremiyetine saygıyı
gösterir. Sağlıklı bir mahremiyet
duygusu açısından çocuğun baş-
kalarının önünde elbiselerini çı-
karmaması,giyinipsoyunmama-
sıgerektiğiaydabirkaçdefatekrar
edilerek çocuğa hatırlatılmalıdır.
İLKOKUL DÖNEMİYLE BİRLİKTE
ÖZEL MEKAN TANIMLAYIN
İlkokul dönemi ile birlikte çocuklar için evde bir çek-
mece ya da sepet belirlenip, çocuğa özel eşyalarını bu-
rayakoyabileceği söylenebilir.Onunbuözel alanını an-
ne-babanın izin alarak kullanması çocuğun özel alan
düşüncesini pekiştirir.
KIZ VE ERKEK ÇOCUKLARIN
ODALARINI AYIRIN
Kız ve erkek kardeşlerin ilkokul dönemiyle birlik-
te odaları ayrılmalıdır. Çünkü beraber bulundukları
odada, giyinip soyunurken, yatarken, temizlenirken
birbirlerinin özel alanını ihlal edebilirler.
EBEVEYN VE KARDEŞİYLE
YATAKLARINI AYIRIN
Altı aya kadar çocuk annesi ile yatabilir. Altı aydan sonra
ise annesi ile aynı odada yer yatağında ya da beşikte ya-
tabilir. İki yaş gelişimolarak çocuğunodasınınayrılabile-
ceği bir zamandır. Birlikte aynı yatakta yatan kardeşlerin
yatakları ise dört-beş yaşından itibaren ayrılabilir.
ÖZEL ALAN İHLALLERİNE
TEPKİNİZİ BELLİ EDİN
Çocukla birlikte dışarıda gezerken veya televizyon izler-
ken aniden karşımıza mahremiyet ihlali içeren sahneler
ve durumlar çıkabilir. Bu gibi durumlarda mahremiyet
ihlali yapan kişiye tepki belli edilebilir.
SEVGİ OBJESİ YAPMAYIN!
Küçük çocukları cinsel organları-
na dokunarak, onları konu yapa-
rak sevmek doğrudeğildir. Çünkü
budurum, onlarınözel alanlarının
ihlalidir. Çocuk bu şekilde hem
mahremiyet ihlaline uğramış olur,
hemde başkalarının özel alanları-
nın kullanılarak onlara şaka yapı-
labileceği inancını taşır.
9ADIMDAÇOCUKTAMAHREMİYETEĞİTİMİ:
yaşam
Yeşilay
54