Bitlis Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van Gölü batı-
sında, deniz seviyesinden 1550m. yükseklikte vadi
içine kurulmuş ve 7000 yıllık tarihi,kültürü günü-
müze kadar taşımış medeniyetler yumağıdır.
Bölgenin en eski yerleşim birimlerinde olan Adilcevaz
ve Ahlat, Güroymak, Hizan, Mutki, Tatvan ilçeleriyle Bitlis;
el değmemiş doğası, tarihin hemen her döneminde tanıklık
eden anıtsal yapıları ve her zaman dinamik bir şe-
kilde varlığını sürdüren kültürü ile adeta keşfe-
dilmeyi bekleyen bir hazinedir.
Havası, suyu dağları kışın beyaz, yazın
yemyeşil görüntüsü ile adeta yeryüzü cen-
netini andıran Bitlis ili; Türkiye’nin en büyük
yanardağı olan eşsiz doğa harikası Nemrut
dağı ve krater gölü, Tatvan-Ahlat-Adilcevaz
ilçelerimizin bir hilal şeklinde kucakladığı uçsuz
bucaksız görüntüsü ile Van gölü, Süphan dağı ,Beş
minaresi şifalı suları ve misafirperver insanı ile
tarih ve doğanın kucaklaşmasının en güzel
şekilde sergileyen şirin bir ilimizdir.Bu po-
tansiyeli ile Bitlis ,ülkenin batı ve Akdeniz
sahillerine sıkışmış turizmine hem doğuda
açılmış bir pencere ,hem de sahip olduğu
zenginliklerle üzerine düşeni yapmaya hazır
ve keşfedilmeye bekleyen turizm cennetidir.
Bitlis ili, kış mevsiminin uzun sürmesi nedeniyle
kış turizmi açısından önemli bir potansiyele
sahiptir. Özellikle kayak sporu bütün canlı-
lığıyla yediden yetmişe herkesin kış eğlen-
cesi olmuştur. Türkiye’nin en eski kayak te-
sislerinden birine sahip olan ilde, modern
tesisler kurulmaya başlanmıştır.
Türkiye’nin en uzun kayak pistlerine sahip
merkezler arasında yer alan Nemrut Kayak Mer-
kezi kış turizmi için geleceğin en cazip merkezi ya-
pacak Nemrut’u. Bitlis Valiliğince yaptırılan telesiyej tesisi;
lift uzunluğu 2550m, saatte 1000 kişi taşıma kapasitededir.
Bir taraftan eşsiz doğa harikası Nemrut Krater Gölü, diğer
taraftan Van Gölü’nün uçsuz bucaksız görüntüsüyle Bitlis
Nemrut Kayak Merkezi ziyaretçilerini beklemektedir.
Bitlis Evleri
Genellikle yüksek bir duvarın sokaktan ayırdığı, dışa kapa-
lı fakat o ölçüde içe doğru, özgür ve özgün bir mimari an-
layışı yansıtan Bitlis evleri; düzgün kesme taştan, üzeri düz
toprak damlı olarak inşa edilmişlerdir. Dıştan donuk bir
mimari özelliği gösteren yapıların taç kapılı girişleri, sanki
gerçek gizemin evlerin içinde olduğunu gösterir. Bitlis ev-
leri, bu kapılardan içeri girildiğinde taç döşemeli avlular ve
çeşitli meyve ağaçlarının süslediği bahçeleriyle insana açı-
lan ferah bir dünyanın kapıları gibidir. Tarihi yapıların yo-
ğunlukta olduğuBitlisMerkezde 193 adet, Ahlat İlçesinde 51
adet tescilli konut (sivil mimari örnekleri) bulunmaktadır.
Bitlis ili dahilinde, Bitlis Merkez ve Tatvan İlçesinde
bulunan kültür merkezlerinde birer sinema salonu bu-
lunmaktadır. Zaman zaman yapılan sinema gösterimle-
rinin yanı sıra bu salonlarda tiyatro, müzik vb. etkinliler-
le ilgili organizasyonlar gerçekleştirilmektedir.
Yöresel Yemekler
Bitlis, yemek kültürünün çok zengin olduğu bir ilimizdir.
Yemekleri ağır, masraflı ve zahmetlidir. Özellikle maddi ba-
kımdan, aşırı bir yük getirmektedir. İçli köfte, halise, laha-
na dolması,kabak dolması, keşkek, çorti, çorti köf-
tesi, gılorik(sulu köfte),gari aşı, turşu aşı, katık-
lı dolma, yoğurtlu pappar, pişrük, kabak bora-
nisi, murtuğa (ev helvası).Bitlis;Türkiye’de sı-
cak etin yenildiği tek vilayettir. Etin; mezbaha-
dan çıkmasıyla tüketilmesi, çok kısa bir süre
içinde yapılır. Mezbahadan kasaplara getirilen
et, soğumadan evvel satılır. Şayet soğumuş veya
bir gün üzerinden geçmiş ise bu ete rağbet edil-
mez. Kesinlikle soğuk hava depolarında bekletilmiş
et, halk tarafından alınmaz. Etler sabahleyin gelir,
öğlen saatlerine kadar tüketilir. Bir, iki kilo ka-
dar et almak, ayıp sayılır. Tüketilen et; teke, ko-
yun, sığır ve kısmen de kuzudur.
Van Gölü çevresi kaplıca kaynaklarının
oluşumuna etken faktörler açısından Van-
Tatvan fay hattının kuzey ve güney bölümleri
olarak iki aynı özellik göstermektedir. Bu hat-
tın kuzeyinde kalan alanlarda yakın zaman vol-
kanik faaliyetlerin yoğun olmasına bağlı ola-
rak çok sayıda sıcak su kaynağı bulunmak-
tadır. Buna karşılık hattın güneyi genel ola-
rak yaşlı jeolojik oluşumlara sahip olup, sı-
cak su kaynağı bakımından fazla zengin de-
ğildir. İldeki kaplıcalardan en önemlisi Gü-
roymak (Çukur) kaplıcası olup, yer ve konu-
mu, akım değeri, fiziki ve kimyasal özellikleri
bakımından olumlu özelliklere sahiptir.
Bitlis’te Beş Minare
Rus işgali sırasında Bitlis, bir harabe şehir görüntüsü alır.
Düşmanın çekilmesinden sonra savaş esnasında Bitlis’ten
kaçan bir baba ve oğul, Bitlis’e dönmek üzere yola çıka-
rak şehre hakim konumdaki Dideban Dağı eteğine varırlar.
Baba, şehirde canlı kalıp kalmadığını öğrenmek için oğlu-
nu şehre gönderir. Bir süre sonra oğul geri döner ve uzaktan
babasına şöyle seslenir: “Şehirde yaşama dair hiçbir iz yok;
sadece beş tane minare ayakta kalmış.”
Bunu duyan baba yıkılır, diz çöker ve şöyle bir ağıt yaka-
rak oğlunu yanına çağırır.
Bitlis’te beş minare, beri gel oğlan beri gel.
Yüreğim dolu yare, beri gel oğlan beri gel.
Bu ağıt zamanla türkü ve manilere konu olarak günü-
müze kadar gelir.
METIN GÖKTAŞ
YEŞILAY BITLIS TEMSILCISI
