kran; yaş, meslek, cinsiyet, sosyo-
ekonomik ve/veya sağlık durumu bakı-
mından ortak özelliklere sahip, aynı sos-
yal gruba dâhil insanlar demektir. Ak-
ran eğitimi ise, sosyal etkileşim içerisin-
de olan, statü bakımından birbirleriy-
le eşit durumda olan, dil, tutum ve dav-
ranış açısından benzerlik gösteren grup-
larda, yaklaşım, davranış ve bilgiyi mo-
difiye etmek ve gençlerin kendi sağlıkla-
rını koruma bilincini kazanmaları ama-
cıyla gerçekleştirilen planlı, program-
lı bir eğitim yöntemidir. Akran eğitimi,
küçük gruplarla veya bireysel iletişim
yoluyla, işyerleri, dini mekânlar, okul-
lar, kulüpler, üniversiteler gibi gençlerin
bulunabileceği birçok farklı mekânlarda
gerçekleştirilebilir.
Akran eğitimi, belirli konularda gö-
nüllü ve öncü gençlerin eğitilmesi ve
bunun sonucunda kazanılan bilgile-
rin akranlarla paylaşılmasına daya-
nır ve toplumda örnek davranış modeli
oluşturulmasına yardımcı olur. Gençle-
rin birçok bilgi ve davranışı akranların-
dan aldığı düşüncesinin dikkate alın-
ması sonucu, son yıllarda birçok alan-
da akran eğitimi yoluyla eğitim model-
leri gelişmeye başlamıştır. Ortaöğretim
öğrencileri ile yapılan bilgi yarışması,
rol-oyun veya hikâyeler gibi etkileşim-
li metotlar kullanarak sergilenen prog-
ramlar, gençlik kulüplerinde sahnele-
nen tiyatro oyunları ve oyun sonrasın-
da gerçekleştirilen grup tartışmaları ak-
ran eğitimi etkinliklerine birer örnek
olarak gösterilebilir.
Günümüzde akran eğitimi, dünya ça-
pında HIV/AIDS ile savaş ve üreme sağ-
lığı programlarında oldukça yaygın ola-
rak kullanılmaktadır. Ayrıca akran eğiti-
mi madde kullanımını engelleme ve bir-
çok sağlık konularını kapsayan büyük bir
bulmacanın önemli bir parçası olarak dü-
şünülmektedir. Bu nedenle, akran eğitimi
toplumun tamamını kapsayacak ciddi bir
gayret ve tutumun parçası olmalıdır.
Niçin akran eğitimi gereklidir?
Genç bir bireyin tutum ve davranışları
üzerinde akran grubunun önemli dere-
cede tesiri bulunmaktadır. Genç fertlerin
özellikle hassas veya kültürel bakımdan
tabu olarak kabul edilen birçok konular-
da, önemli bilgilerin büyük bir kısmını
akranları vasıtasıyla elde etmesi tahmin-
lerin ötesinde değildir. Akran eğitiminin
temelinde yer alan önemli bir husus, ak-
ran eğitimcilerinin zamanla hedef kitle-
leri tarafından kazandıkları, takdire de-
ğer konumdur. Akran eğitiminde rol
alan genç bireyler, dilin kullanımı, mü-
Psk . rab i a aksoy
A
Gençlerin birbiri üzerinde
tesiri:
Akran Eğitimi
Akran eğitimci birey, genç olmanın anlamının, sorumluluklarının ve zorluk-
larının farkında olan, birçok konularda akranlarına oranla daha donanımlı ve
çevresine telkin ve tavsiyelerde bulunan bir arkadaş olarak algılanmaktadır.
